- Polski Ład, który niebawem wejdzie w życie sprawi m.in., że od 1 stycznia 2022 r. możliwość pomniejszania zaliczki podatkowej o składkę zdrowotną zostanie całkowicie zlikwidowana. Z nowym rokiem zmienią się także zasady obniżania składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości zaliczki na podatek.
W rezultacie tak istotnej zmiany jaką będzie likwidacja przywileju redukowania wysokości należności podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne i wprowadzenie ulgi dla tzw. klasy średniej, schemat kalkulowania zaliczek na podatek w przypadku umów o pracę od początku 2022 r. będzie wyglądał jak poniżej:
Krok 2. Pomniejszenie przychodu o koszty uzyskania przychodów (250 zł lub 300 zł, ewentualnie 50% przy należnościach związanych z przeniesieniem praw autorskich) oraz o kwotę ulgi dla tzw. klasy średniej jeśli miesięczne podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych przychody z umowy o pracę mieszczą się w przedziale od 5.701 zł do 11.141 zł
Krok 3. Zaokrąglenie otrzymanej podstawy opodatkowania do pełnych złotych.
Krok 4. Pomnożenie zaokrąglonej podstawy przez odpowiednią stawkę procentową podatku (17% lub 32%).
Krok 5. Pomniejszenie obliczonej zaliczki na podatek o kwotę 425 zł (pod warunkiem złożenia przez pracownika PIT-2).
Krok 6. Zaokrąglenie otrzymanej kwoty do pełnych złotych.
W celu zrekompensowania choćby części pracownikom likwidacji opcji pomniejszania zaliczki podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, od 2022 r. zostanie wprowadzona ulga dla tzw. klasy średniej.
Obniżanie składki zdrowotnej do poziomu podatku
Kalkulując składkę na ubezpieczenie zdrowotne od przychodów pracowniczych trzeba pamiętać, iż:
- w razie nieobliczania zaliczki podatkowej, składkę zdrowotną redukuje się do wysokości 0 zł;
- jeżeli skalkulowana składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy ustalonej od uzyskanych przez pracownika w danym miesiącu przychodów ze stosunku pracy stanowiących podstawę wymiaru tej składki, wówczas składkę tę należy obniżyć do wysokości zaliczki.
O powyższym przesądza art. 83 ustawy zdrowotnej. W ramach Polskiego Ładu przewidziano nowelizację tego przepisu. Po jej wprowadzeniu, od 2022 r. nadal w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13 ustawy zdrowotnej, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 tej ustawy będzie wyższa od kwoty zaliczki na podatek dochodowy, składkę obliczoną za poszczególne miesiące będzie obniżało się do wysokości zaliczki podatkowej. Przy czym zmieniono to, że kwotę tej zaliczki dla celów obniżenia składki zdrowotnej będzie należało obliczyć zgodnie z przepisami ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.
🎯 Kadry i Płace Książka 2024 - 📖 prostym, zrozumiałym językiem opisuje między innymi takie zagadnienia jak: lista płac 2022, składka zdrowotna, składki ZUS 2022 aktualizowane na bieżąco przez 365 dni od dnia zakupu.
Prześledźmy przewidziany w Polskim Ładzie mechanizm obniżania składki zdrowotnej do wysokości zaliczki podatkowej na konkretnych przykładach.
Przykład
Porównanie rozliczenia listy płac według przepisów z 2021 r. i 2022 r. w przypadku 30-letniego pracownika zatrudnionego na ¼ etatu (niebędącego uczestnikiem PPK):
- otrzymującego co miesiąc stałą pensję na poziomie 1.000 zł brutto,
- uprawnionego do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową:
| Składniki | Działanie | 2022 r. | 2021 r. |
| Wynagrodzenie za pracę | 1 000,00 | 1 000,00 | |
| Podstawa wymiaru składek społecznych | 1000 zł | 1 000,00 | 1 000,00 |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 1000 zł × 9,76% | 97,60 | 97,60 |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 1000 zł × 1,5% | 15,00 | 15,00 |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 1000 zł × 2,45% | 24,50 | 24,50 |
| Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 97,6 zł + 15 zł + 24,5 zł | 137,10 | 137,10 |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 | 250,00 | |
| Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | ulga nie przysługuje | 0,00 | 0,00 |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | Polski Ład: 1000 zł – 137,1 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł Zasady z 2021 r.: 1000 zł – 137,1 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł |
613,00 | 613,00 |
| Kwota zmniejszająca | 425,00 | 43,76 | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | Polski Ład: (613 zł × 17%) – 425 zł
Zasady z 2021 r.: (613 zł × 17%) – 43,76 zł |
0,00 | 60,45 |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 1000 zł – 137,1 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 862,90 | 862,90 |
| Skł. zdrow. obniżona do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z przepisami obowiązującymi 31 grudnia 2021 r. | {1000 zł – 250 zł – 137,10 (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego)} = 613 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) × 17% – 43,76 zł | 60,45 | 60,45 |
| Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 | 60,45 | |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | Polski Ład: 0 zł Zasady z 2021 r.: 60,45 zł – 60,45 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) |
0,00 | 0,00 |
| Kwota netto | 1000 zł – 137,1 zł – 60,45 zł – 0 zł | 802,45 | 802,45 |
Obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy w 2022 r. – tak jak dotychczas – należy dokonywać także w przypadku osób korzystających z „zerowego PIT”. Z tym, że również w odniesieniu do tych osób przewidziano zmianę, w myśl której, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu zwolnionego z podatku w ramach ulgi dla młodych będzie wyższa od kwoty zaliczki podatkowej, którą płatnik obliczyłby zgodnie z regułami obowiązującymi w dniu 31 grudnia 2021 r., gdyby przychód zatrudnionego nie był wyłączony z opodatkowania, składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki.
W konsekwencji od 2022 r. funkcjonować będzie rozwiązanie, na mocy którego w sytuacji, gdy hipotetyczna zaliczka na podatek skalkulowana na mocy przepisów podatkowych obowiązujących 31 grudnia 2021 r. będzie niższa niż składka zdrowotna, wówczas należy składkę tę obniżyć do kwoty tej hipotetycznej zaliczki.
Przykład
Porównanie rozliczenia listy płac według przepisów z 2021 r. i 2022 r. w przypadku 24-letniego pracownika zatrudnionego na ¼ etatu (niebędącego uczestnikiem PPK):
- otrzymującego co miesiąc stałą pensję na poziomie 950 zł brutto,
- uprawnionego do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową (uwzględnianych tylko na potrzeby wyliczenia „hipotetycznej” zaliczki podatkowej):
| Składniki | Działanie | 2022 r. | 2021 r. |
| Wynagrodzenie za pracę | 950,00 | 950,00 | |
| Podstawa wymiaru składek społecznych | 950 zł | 950,00 | 950,00 |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 950 zł × 9,76% | 92,72 | 92,72 |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 950 zł × 1,5% | 14,25 | 14,25 |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 950 zł × 2,45% | 23,28 | 23,28 |
| Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 92,72 zł + 14,25 zł + 23,28 zł | 130,25 | 130,25 |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 | 250,00 | |
| Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | ulga nie przysługuje | 0,00 | 0,00 |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | podstawa opodatkowania wynosi 0 zł, gdyż cały przychód korzysta ze zwolnienia z podatku dla młodych | 0,00 | 0,00 |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 | 43,76 | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | zaliczka podatkowa wynosi 0 zł, gdyż cały przychód korzysta ze zwolnienia z podatku dla młodych | 0,00 | 0,00 |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 950 zł – 130,25 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 819,75 | 819,75 |
| Skł. zdrowotna obniżona do wysokości obliczonej według zasad z 31 grudnia 2021 r. zaliczki PIT, która byłaby należna gdyby zatrudniony nie korzystał z 'zerowego PIT’ | {950 zł – 250 zł – 130,25 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego)} = 570 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) × 17% – 43,76 zł | 53,14 | 53,14 |
| Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 | 0,00 | |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 0,00 | 0,00 | |
| Kwota netto | 950 zł – 130,25 zł – 53,14 zł – 0 zł | 766,61 | 766,61 |
